เมื่อพูดถึงสถาบันอัญมณีศาสตร์ที่มีชื่อเสียงระดับโลกทุกคนคงตอบเป็นเสียงเดียวกันว่า GIA (Gemological Institute of America) สถาบันด้านอัญมณีศาสตร์แห่งสหรัฐอเมริกาที่มีความน่าเชื่อถือและได้รับการยอมรับจากผู้คนทั่วโลกก่อตั้งขึ้นในปี ค.ศ. 1931 โดยโรเบิร์ต เอ็ม ชิปนี่ องค์กรแห่งนี้ไม่ได้มีวัตถุประสงค์เพื่อแสวงหาผลกำไรแต่อย่างใดสถาบันแห่งนี้ได้ออกใบเซอร์เพื่อรับรองทั้งเพชร พลอย และอัญมณีต่างๆ อีกทั้งยังได้คิดค้นการจัดระดับคุณภาพของเพชรที่เรียกว่า  4C’s ประกอบไปด้วย Color, Clarity, Cut, และ Carat

เหลี่ยมเพชรและรูปทรงเพชร ต่างกันไหม

เหลี่ยมเพชร ปัจจัยแรกที่ต้องให้ความสำคัญเพราะส่งผลต่อความสวยงามของเพชรเม็ดนั้น เหลี่ยมเพชรและรูปทรงเพชรแตกต่างกัน รูปทรงเพชร หมายถึง รูปร่างของเพชรเม็ดนั้น เช่น เพชรทรงสี่เหลี่ยมผืนผ้า เพชรทรงกลม เพชรทรงสี่เหลี่ยมจัตุรัส เพชรทรงรีหรือเพชรทรงหัวใจ เป็นต้น รูปทรงเพชรที่ไม่ใช่ทรงกลมเรียกว่าเพชรทรงแฟนซี (Fancy Shaped Diamond)  สำหรับเหลี่ยมเพชร (Cutting) เป็นสิ่งที่ใช้กำหนดความสวยงามและมูลค่าของเพชรเม็ดนั้น เหลี่ยมเพชร หมายถึง เหลี่ยมมุม ความสมมาตร การเจียระไน มิติ และการสะท้อนแสง ยกตัวอย่างเช่น เพชรทรงหัวใจอาจมี cut ตื้นหรือลึก สว่างหรือหมองถึงแม้จะเป็นเพชรรูปทรงหัวใจเหมือนกันแต่อาจมีเหลี่ยมเพชรที่ต่างกัน

เหลี่ยมเพชรที่ดีต้องมีอัตราส่วนที่เหมาะสม ซึ่งอัตราส่วนเป็นตัวกำหนดการเล่นไฟของเพชรโดยจะพิจารณาที่ความกว้าง รวมถึงองศาต่างๆ เพื่อดูว่าเพชรเม็ดนั้นมีความสวยงามแค่ไหน หากเพชรมีอัตราส่วนที่ดีหรือเหมาะสมจะทำให้แสงไฟวิ่งไปกระทบในเพชรได้ลงตัว สถาบัน GIA ได้ยกให้เพชรที่เป็น Excellent Cut มีมูลค่าสูงมีความสว่างไสวเล่นกับแสงไฟได้ดี  

คำศัพท์น่ารู้ของ GIA ในการระบุเหลี่ยมเพชร

• Poor (P) หมายถึง เพชรที่มีประกายไฟไม่ดีไม่มีความแวววาว ไฟที่ส่องลงไปบนเพชรจะรอดผ่านออกไปทั้งหมดทำให้เพชรดูไม่สวยงาม
• Fair (F) หมายถึง เพชรที่มีประกายไฟระดับพอใช้แสงสามารถรอดผ่านไปด้านข้างของเพชรและด้านล่างได้ง่าย เหมาะกับการซื้อเพชรที่มีน้ำหนักกะรัตน้อยและใช้เพชรเม็ดเล็กๆ เพื่อประดับตัวเรือนมากกว่า
• Good (G) หมายถึง เพชรที่มีประกายไฟค่อนข้างดีเพชรมีความวิบวับดูแวววาว จำหน่ายในราคาไม่สูงเกินไป
• Very Good (VG) หมายถึง เพชรที่มีประกายไฟสวยเล่นกับแสงไฟได้ดีเนื่องจากแสงไฟส่วนใหญ่เข้ามาในเพชรได้
• Excellent (EX) หมายถึง เพชรที่เล่นกับแสงไฟได้ดีมีประกายไฟดีที่สุดแสงที่เข้ามาทั้งหมดจะสะท้อนกลับออกไปด้านหน้าของเพชรจึงทำให้เพชรดูมีความแวววาวและดูมีชีวิตชีวา

รู้จักเพชร 3EX หรือ Triple Excellent

เหลี่ยมเพชรดีหรือไม่ดีให้ดูที่ใบเซอร์เพชรเกรด 3EX หรือ Triple Excellent ได้รับความนิยมสูงแม้ราคาสูงก็ตาม เพชร 3EX หมายถึงเพชรที่มี Cut Grade, Polish และ Symmetry ในระดับ Excellent สถาบัน GIA ได้กำหนดปัจจัยหลักๆ 3 อย่างในการให้คะแนน cutting ได้แก่

1.สัดส่วน (Proportions) อัตราส่วน ขนาดของความกว้าง ความลึกและหน้าเพชร

2.ความสมมาตร (Symmetry) องศาที่แม่นยำของเหลี่ยมมุมรวมถึงหน้าต่างเพชร

3.ความเกลี้ยงเกลา (Polish) การส่องแสงและความประกายของเนื้อผิว

หากเพชรเม็ดนั้นได้คะแนน Excellent  3 ข้อจะเรียกว่า  3 Excellent (3EX ) หรือ Triple Excellent

เหลี่ยมเพชรเป็นปัจจัยหนึ่งในการกำหนดมูลค่าของเพชร เหลี่ยมเพชรที่ดีได้รับความนิยมสูง นิยมซื้อเพื่อเก็งกำไรหรือลงทุนด้วยหวังว่าคำศัพท์น่ารู้ในการระบุคุณภาพเหลี่ยมเพชรจากสถาบัน GIA จะช่วยให้คุณอ่านใบเซอร์เพชรได้เข้าใจมากขึ้นแต่อย่าลืมว่าเหลี่ยมเพชรเป็นเพียงปัจจัยหนึ่งในการกำหนดมูลค่าของเพชรเท่านั้น ยังมีปัจจัยอื่นๆ ร่วมด้วยคุณสามารถศึกษารายละเอียดต่างๆ ในใบเซอร์ได้ด้วยตัวเองหรือจะปรึกษาผู้เชี่ยวชาญเพื่อให้ได้ข้อมูลที่ถูกต้อง